6η εβδομάδα της ιταλικής κουζίνας στον κόσμο

Η γαστρονομία και η κουλτούρα του φαγητού παραμένει ένα μεγάλο κεφάλαιο της ιταλικής πολιτισμικής παράδοσης και βρίσκεται πάντα στο προσκήνιο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος  –γι’ αυτό και έχει την τιμητική της στο φεστιβάλ ItalyOnStage που συνεχίζεται έως τις 16 Ιανουαρίου.

Το διαδικτυακό φεστιβάλ περιλαμβάνει μερικές πολύ ενδιαφέρουσες ενότητες με άξονα την γαστρονομία, με αποκορύφωμα την 6η Εβδομάδα της Ιταλικής Κουζίνας στον κόσμο.

Το φεστιβάλ συνδιοργανώνει η Πρεσβεία της Ιταλίας στην Ελλάδα και το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο της Αθήνας, στο πλαίσιο της πολιτιστικής πρωτοβουλίας Tempo Forte, σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο AIAL και με την υποστήριξη της Ταινιοθήκης της Ελλάδος.

Η Εβδομάδα Ιταλικής Κουζίνας, που γιορτάζεται σε όλον τον κόσμο, αποτελεί μια πρωτοβουλία του Υπουργείου των Εξωτερικών Υποθέσεων και της Διεθνούς Συνεργασίας για την προώθηση της Ιταλικής γαστρονομικής παράδοσης. 

Θα προβληθούν έξι απολαυστικές ταινίες μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ που μας ανοίγουν την όρεξη! Στις ταινίες αυτές τα ιταλικά προϊόντα συναντούν τα ξένα, οι πρώτες ύλες της Ανατολής συναντούν τις πρώτες ύλες της Δύσης, και οι παραδοσιακές μέθοδοι παραγωγής διαφυλάσσουν με σθένος τις ηθικές αξίες τους. Αλλά και οι ταινίες μυθοπλασίας του προγράμματος σχετίζονται με το φαγητό και τη γεύση: από το κλασικό έργο Το φτωχοκόριτσο της Νάπολης, με πρωταγωνίστρια την πείνα, μέχρι το πρόσφατο Όσο υπάρχει προσέκο υπάρχει ελπίδα, όπου κεντρικό ρόλο έχει η παραγωγή του προσέκο.

Κεντρικός άξονας των ταινιών I villani (Οι χωριάτες) και Focaccia blues είναι η σύγκρουση της παράδοσης με τη νεωτερικότητα, όπου μικροί παραγωγοί αντιστέκονται στην «διατροφική παγκοσμιοποίηση», σαν άλλοι Δαυίδ κατά του Γολιάθ, ενώ οι δυο επιλεγμένες ταινίες της σειράς «Food Makers - Go Global» αφηγούνται απρόσμενες γαστρονομικές συνεργασίες μεταξύ Δύσης και της Ανατολής.

Πιο αναλυτικά:

MISERIA E NOBILTA’ / ΤΟ ΦΤΩΧΟΚΟΡΙΤΣΟ ΤΗΣ ΝΑΠΟΛΗΣ του Μάριο Ματόλι (22/11-5/12)
 
Στο τέλος του 19ου αιώνα, στη Νάπολη, ο Φελίτσε και ο Πασκουάλε, δύο πάμφτωχοι φίλοι, προκειμένου  να αντεπεξέλθουν στις οικογενειακές ανάγκες, καταφεύγουν στο ενεχυροδανειστήριο της γειτονιάς. Όμως ένας νεαρός ευγενής, τους ζητά να υποδυθούν τους ευγενείς συγγενείς του, για να τον βοηθήσουν να παντρευτεί την κόρη ενός πλούσιου μάγειρα. Ωστόσο, ύστερα από ένα πλούσιο δείπνο θα αρχίσουν οι παρεξηγήσεις…
Κλασική ιταλική κωμωδία με τον Τοτό και τη Σοφία Λόρεν -πασίγνωστη η σκηνή με τα μακαρόνια και απολαυστικό το επεισόδιο όπου οι δυο διαρκώς πεινασμένοι πρωταγωνιστές μαλώνουν με τον μικρό Πεπενιέλο για μια φέτα ψωμί με βούτυρο και μαρμελάδα.

ΟΣΟ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΡΟΣΕΚΟ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΛΠΙΔΑ του Αντόνιο Παντοβάν (22/11-5/12)

Στους αμπελώνες του Βένετο, εκεί όπου παράγεται το προσέκο, μια σειρά από δολοφονίες αναστατώνει τον τοπικό πληθυσμό ενώ ο μοναδικός ύποπτος είναι νεκρός: πρόκειται για τον κόμη Ντεζιντέριο Αντσιλότο, μεγάλο οινοπαραγωγό που φαινομενικά αυτοκτόνησε με τρόπο θεατρικό και μεγαλοπρεπή. Μια δύσκολη υπόθεση για τον αστυνόμο Στούκι (Τζουζέπε Μπατιστόν), με φόντο το αγροτικό περιβάλλον της περιοχής του προσέκο, όπου οι τοπικοί παραγωγοί πασχίζουν για να τη διαφύλαξη της παράδοσής τους. Ο Στούκι καταλαβαίνει σύντομα ότι η λύση του γρίφου βρίσκεται στην κοσμοθεωρία και στους αμπελώνες του κόμη Αντσιλότο και ότι στα κελάρια του, πίσω από τους φελλούς, τις φιάλες και το οινόπνευμα, ζει ένας κόσμος που όχι μόνο δεν θέλει να εξαφανιστεί, αλλά διεκδικεί και το μέλλον του.

FOCACCIA BLUES του Νίκο Τσιζαρόλα (22/11-5/12)

Πρόκειται για την αληθινή ιστορία μιας φοκάτσια που «έφαγε» το αμερικανικό μπέργκερ! Βασίζεται σε ένα πραγματικό συμβάν: τότε που ο παγκόσμιος γίγαντας των ταχυφαγείων, δηλαδή η εταιρεία McDonald’s, αναγκάστηκε να κατεβάσει ρολά στην πόλη Αλταμούρα, στην Απουλία της Ιταλίας, από τον ανταγωνισμό κάποιου φούρναρη που ειδικευόταν στην τέχνη της φοκάτσια. Το τεράστιο ταχυφαγείο McDonald’s, λίγο μετά τα εγκαίνιά του, υπέστη τεράστιο πλήγμα όταν ο Λούκα Ντιτζεσού άνοιξε ένα μικρό αρτοποιείο ακριβώς δίπλα στον αμερικάνικο γίγαντα πουλώντας μια πεντανόστιμη φοκάτσια.. 

ΟΙ ΧΩΡΙΑΤΕΣ του Ντανιέλε ντε Μικέλε (22/11-5/12)

Στο δραματοποιημένο αυτό ντοκιμαντέρ, ο Ντανιέλε ντε Μικέλε, «ένας από τους πιο εφευρετικούς ακτιβιστές του φαγητού» σύμφωνα με τους New York Times, παρακολουθεί από το πρωί μέχρι το βράδυ τέσσερις «χωριάτες», οι οποίοι εκπροσωπούν όλο το φάσμα της Ιταλικής κουζίνας. Του μιλούν για γεωργία, ψάρεμα, ζώα, τυριά και οικογενειακή κουζίνα, για τη ζωή τους και για τη σχέση τους με τη γη και την ιστορία του τόπου όπου έχουν γεννηθεί. Μέσα από την προσωπική τους ιστορία, αλλά και μέσα από την έμπειρη και οξυδερκή μαγειρική τους προκύπτει το βαθύ νόημα της Ιταλικής κουζίνας: η σοφία της, η γεύση της, ο σεβασμός στα προϊόντα της γης και της θάλασσας, η βιωσιμότητά της, κόντρα στο παγκοσμιοποιημένο διατροφικό μοντέλο της γευστικής ομοιομορφίας. 

*Στα δύο ντοκιμαντέρ της σειράς «Food Makers - Go Global», δυο «παρασκευαστές φαγητού», ο ένας στην Ευρώπη και ο άλλος στην Ασία, θα ζήσουν μαζί για μια εβδομάδα και θα μοιραστούν εμπειρίες και μυστικά της δουλειάς τους. Δυο διαφορετικές ζωές, δυο διαφορετικοί πολιτισμοί θα συναντηθούν, αναζητώντας μια καινούρια ισορροπία μεταξύ νέων τεχνολογιών και αρχαίων παραγωγικών τρόπων, μακριά από τον τυποποιημένο και απρόσωπο κόσμο της βιομηχανίας τροφίμων: 

ΜΠΟΤΑΡΓΚΑ (ΤΑΡΑΜΑΣ) των Κλίο Σοτσάνι, Κλαόυντια Παλάτσι (22/11-19/12)

Στην Ιταλία τη λένε μποτάργκα, στην Ιαπωνία καρασούμι, στην Ελλάδα ταραμά. Στην Ιταλία την μποτάργκα την τρίβουν στα μακαρόνια, με γαρίδες και ντομάτα. Στην Ιαπωνία την κόβουν σε λεπτές φέτες και συνοδεύει το σακέ. Στην Ελλάδα ο Πέτρος παράγει ταραμά και συνεχίζει την οικογενειακή παράδοση. Θα διανύσει 9.800 χλμ για να δει με ποιό τρόπο ο Τακάνο επεξεργάζεται το ψάρι στην Ιαπωνία. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού οι δυο παραγωγοί θα μοιραστούν τα μυστικά της τεχνικής τους και θα γνωρίσουν βαθιά ο ένας τον κόσμο του άλλου.

ΕΝΑΣ ΚΟΣΜΟΣ ΑΠΟ ΖΥΜΑΡΙΚΑ των Κλίο Σοτσάνι, Κλάουντια Παλάτσι (22/11-19/12)

Τα κινέζικα noodles είναι συνήθως λευκά και παράγονται με μαλακό σιτάρι, όμως ο Yao Hongying παράγει πράσινα βιολογικά noodles με εκχύλισμα της ορχιδέας Dendrobium, στη φάρμα του στη Νότια Κίνα. Θα διανύσει 9.200 χλμ για να συναντήσει τον Αμεντέο Γκράπι, παραγωγό ζυμαρικών στην Τοσκάνη. Στο εργαστήριο του Αμεντέο στο χωριό Πιέντσα θα μάθει να χρησιμοποιεί το σκληρό σιτάρι και να πλάθει διαφορετικά είδη ζυμαρικών. Μαζί θα δημιουργήσουν ταλιολίνι με dendrobium, κάτι μοναδικό και αυθεντικό. Από την άλλη, η παραγωγή ζυμαρικών με το εκχύλισμα της ορχιδέας θα είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία για τον Αμεντέο ειδικά όταν οι γονείς του καλούνται να δοκιμάσουν το καινούριο προϊόν.

Παράλληλα με την Εβδομάδα της Ιταλικής Κουζίνας στον Κόσμο, το φεστιβάλ ItalyOnStage, παρουσιάζει τις εξής ενότητες με γαστριμαργικό ενδιαφέρον:

Ιταλικό Street Food 
Το «φαγητό του δρόμου» από τις Άλπεις έως τη Σικελία, περιλαμβάνει ένα πλούσιο μενού με φοκάτσα, πιαντίνα, τηγανιτό μαριδάκι, μοτσαρέλα «ιν καρότσα», ελιές αλά ασκολάνα, παντσερότι, λαμπρεντότο, πανέλε, αλλά και μπαμπά: πρόκειται για μία ζωντανή παράδοση που αναβιώνει κάθε μέρα στην καρδιά των ιστορικών κέντρων των Ιταλικών πόλεων και ταυτόχρονα για ένα φαινόμενο της μόδας που ελκύει το βλέμμα των ειδικών (Salone del Gusto), τα περιοδικά και τους μεγάλους σεφ. Οι συντελεστές της σειράς που θα παρακολουθήσουμε ταξίδεψαν σε όλη την χώρα και αφηγούνται με λέξεις, εικόνες, βίντεο και συνεντεύξεις, τις παραδόσεις και τις συνταγές, καθώς και τις ιστορίες που συνθέτουν αυτόν τον πολύβουο κόσμο, συστήνοντάς μας τους πρωταγωνιστές του: γυναίκες και άνδρες που κάθε μέρα τηγανίζουν, ζυμώνουν, φουρνίζουν, ψήνουν και βράζουν για τους πελάτες τους, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. 

Γιαγιάδες της Ιταλίας στην κουζίνα 
Ο Ντανιέλε Ντε Μικέλε, ή αλλιώς “Ντονπάστα”, γύρισε την διαδικτυακή σειρά “Le Nonne d’Italia in cucina”, αφιερωμένη στην Ιταλική «γιαγιαδίστικη» κουζίνα, ταξιδεύοντας σε όλη την Ιταλία για να ανακαλύψει ξανά την γευστική παράδοσή της με ξεναγούς τις γιαγιάδες της Ιταλίας. Ο Ντονπάστα ζήτησε από είκοσι γιαγιάδες, μια για κάθε περιφέρεια της Ιταλίας (από την Τοσκάνη μέχρι την Ούμπρια και από το Βένετο μέχρι την Εμίλια Ρομάνα), να του κάνουν το τραπέζι για να γνωρίσει καλύτερα τις γεύσεις της καθημερινότητας και να ταξιδέψει στις οικογενειακές κουζίνες της χώρας. Ένα ταξίδι που στάθηκε αφορμή για να μιλήσει για όσα διασώθηκαν από την λαϊκή μαγειρική, για συνταγές που ακόμα και σήμερα αποτελούν το καμάρι της Ιταλικής κουζίνας σε όλο τον κόσμο. 

Τοπικές αγορές (29/11-9/1)
Μια περιπλάνηση στις γεμάτες ζωντάνια και χρώματα αγορές της Ιταλίας: Από την Κεντρική Αγορά της Φλωρεντίας μέχρι το Πόρτα Παλάτσο του Τορίνο, τη μεγαλύτερη κλειστή αγορά της Ευρώπης και την υπαίθρια αγορά Μπαλάρο στο Παλέρμο, μία από τις πιο παλαιές αλλά και ζωντανές αγορές της νότιας Ιταλίας.

ITALY ON STAGE

Η Πρεσβεία της Ιταλίας στην Ελλάδα και το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο της Αθήνας, στο πλαίσιο της πολιτιστικής πρωτοβουλίας Tempo Forte, σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο AIAL και με την υποστήριξη της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, προσκαλούν τους σινεφίλ, φιλότεχνους και θιασώτες της ιταλικής κουλτούρας και γαστρονομίας που ζουν στην Ελλάδα, στο Διαδικτυακό Φεστιβάλ Σύγχρονου Ιταλικού Πολιτισμού ItalyOnStage -ένα πλούσιο πρόγραμμα με online προβολές που πραγματοποιείται από το Νοέμβριο του 2021 έως τον Ιανουάριο του 2022. Πρόκειται για την όγδοη ψηφιακή διοργάνωση Cultura Made In Italy. 

To Φεστιβάλ, με άξονες τον κινηματογράφο, τη γαστρονομία, τη μόδα, την τέχνη, αλλά και την ενότητα Ομορφιές της Ιταλίας, θα διαρκέσει από τις 5 Νοεμβρίου έως τις 16 Ιανουαρίου και θα κορυφωθεί στις 22-28 Νοεμβρίου με την 6° Εβδομάδα της Ιταλικής Κουζίνας, και βέβαια, την περίοδο των Χριστουγέννων, με το Χριστουγεννιάτικο Αφιέρωμα, το οποίο περιλαμβάνει μια σειρά από ενδιαφέρουσες ιταλικές ταινίες πρόσφατης παραγωγής στο πνεύμα των ημερών. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ακόμα το 6ο Αφιέρωμα στον Ιταλικό Κινηματογράφο Μικρού Μήκους, και ένα  Αφιέρωμα στον Καραβάτζο με αφορμή τα 450 χρόνια από τη γέννησή του μεγάλου ζωγράφου.

Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στην έννοια της βιωσιμότητας στον τομέα της μόδας, της γαστρονομίας, και στην προστασία του περιβάλλοντος. Πρόκειται για μια μεγάλη γιορτή της ιταλικής τέχνης που περιλαμβάνει 93 ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ αλλά και επεισόδια επιλεγμένων τηλεοπτικών ή διαδικτυακών σειρών ποικίλης διάρκειας. Οι προβολές πραγματοποιούνται δωρεάν στην πλατφόρμα του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου της Αθήνας. H πλατφόρμα θα είναι ανοιχτή από τις 5 Νοεμβρίου έως τις 16 Ιανουαρίου.